KONUK YAZAR
CİHAN DEVRİM AVUNDUK-ZEYTİNYAĞI SOMELYERİ
A’dan Z’ye gerçek sızma zeytinyağı
I: IOC
“A’dan Z’ye gerçek sızma zeytinyağı” yazı dizimizde ’I’ harfine geldik. Değerli hocalarımla, zeytinyağı dostlarımla görüştüm, fikirlerine, önerilerine başvurdum: “Acaba ne olmalıydı ‘I’ harfinin konusu?” Ortak kanı “ISRARLA İSTEYİNİZ” oldu. Yazımın sonunda o konuya da yer vereceğim. Ancak, öne çekmeye karar verdiğim, daha bilgi içerikli, sektörün ‘emek’ tarafının çok iyi bildiği, ‘bilinçli tüketici’lerin de bilgi dağarcığına atmasında fayda gördüğüm, üretimden tadıma tüm kuralları belirleyen, tüm bilgilerin tek bir yerde toplandığı ve paylaşıldığı, bir anlamda ‘Zeytinyağının Birleşmiş Milletleri’ olan IOC’den bahsetmek sanırım daha uygun oldu.
IOC-International Olive Council (UZK-Uluslararası Zeytin Konseyi) 1956’da kurulmuş olup, 1959’dan bugüne kadar Uluslararası Zeytinyağı ve Sofralık Zeytin Anlaşması’nın idaresinden sorumlu ve BM çatısı altında yer alan, zeytinyağı ve sofralık zeytin üreten ve tüketen paydaşları bir araya getiren dünyadaki tek hükümetler arası kuruluştur. Merkezi Madrid’dedir.
Özel şirketler, bireyler, vb. IOC’ye üye olamazlar. Kurucu üyeleri Fransa, Portekiz, İtalya, İspanya, Birleşik Krallık, Yunanistan ve Belçika’dır. Türkiye, IOC’ye 1963’te üye olmuş, 1998’de siyasi nedenlerle üyelikten ayrılmış ve 2010’da yeniden üye olmuştur. AB’nin blok olarak temsil edildiği bu yapıya Türkiye ile birlikte Arjantin, Arnavutluk, Cezayir, Fas, Filistin, Gürcistan, İran, İsrail, Karadağ, Libya, Lübnan, Mısır, Özbekistan, Suudi Arabistan, Ürdün, Uruguay ve Tunus üyedir. Pakistan da üyelik sürecini başlatmıştır.
Konsey, zeytin yetiştiriciliğinin sürdürülebilir ve sorumluluk gerektiren gelişimine katkıda bulunmada belirleyici bir kural koyucudur. Dünya zeytin ve zeytinyağı üretimi ile ilgili kararların mevcut ve gelecekte ortaya çıkabilecek sorunların ve zorlukların üstesinden nasıl gelinebileceğinin tartışıldığı bir dünya forumu olarak hizmet vermektedir.
Faaliyetleri arasında yer alan çalışmalar aşağıda sıralanmıştır:
* Araştırma ve geliştirme projeleri, eğitim ve teknoloji transferi konularında uluslararası teknik işbirliğinin teşvik edilmesi.
* Zeytinyağı ve sofralık zeytinde uluslararası ticaretin genişletilmesinin teşvik edilmesi, ürün ticaret standartlarının hazırlanması, güncellenmesi ve kalitenin iyileştirilmesi.
* Zeytin yetiştiriciliğinin ve zeytin endüstrisinin çevresel etkisinin artırılması.
* Yenilikçi eylem planları aracılığıyla dünya zeytinyağı ve sofralık zeytin tüketiminin teşvik edilmesi.
* Dünya zeytin ve zeytinyağı piyasası hakkında net, doğru bilgi ve istatistikler sağlamak.
* Hükümet temsilcilerinin ve uzmanların sorunları-endişeleri tartışmak ve IOC için öncelikleri belirlemek üzere düzenli olarak bir araya gelmelerini sağlamak.
* Özel sektörle yakın ortaklık içinde çalışmak.
IOC’nin mevcut üye üyeleri arasında önde gelen uluslararası zeytinyağı ve sofralık zeytin üreticileri ile ihracatçıları yer almaktadır. IOC’nin üretici üye ülke üyeleri, dünya zeytinyağı üretiminin yaklaşık yüzde 94’ünü gerçekleştirmekte olup, ağırlıklı olarak Akdeniz’de yer almaktadır.
IOC, dünya zeytinciliğinin bütünleşmiş ve sürdürülebilir gelişimine kendini adamıştır. Bu taahhüdünü üye ülkeleri ve en önemlisi geçimlerini zeytin ağacının ürünlerinden sağlayan sıradan insanlar için somut ilerlemelere dönüştürmeye çalışmaktadır.
Konsey, üstlendiği görev ve sorumlulukları üç ana başlık altında icra eder:
1. Standardizasyon ve araştırma:
* Zeytinyağı, zeytin pirina yağı ve sofralık zeytinin kimyasal ve organoleptik (duyusal) özelliklerine ilişkin uluslararası mevzuatın ve ürün kalitesinin kontrol yöntemlerinin belirlenmesi.
* Beslenme değerleri ile sofralık zeytin ve zeytinyağının kendilerine özgün niteliklerine ilişkin çalışma ve araştırmaları koordine etmek.
* Hileli ve yanıltıcı uygulamalar ve tağşişin önlenmesi çalışmaları yapmak.
* Tüketici haklarının korunması.
* Uluslararası ticarette bilgi alışverişinin kolaylaştırılmasını sağlamak.
* Uluslararası sofralık zeytin ve zeytinyağı ticaretinin geliştirilmesi.
2. Zeytin yetiştiriciliği, zeytinyağı teknolojisi ve teknik işbirliği:
* Uluslararası kamu veya özel kurum ve kuruluşlarla işbirliğini destekleyerek, zeytincilik sektöründe teknik işbirliği ile araştırma ve geliştirmeyi teşvik etmek.
* Zeytin ağaçlarının genetik kaynaklarının belirlenmesi, muhafaza edilmesi ve kullanılması için faaliyetler yürütmek.
* Özellikle çevrenin korunması ve sürdürülebilir üretimin teşvik edilmesini, bütünleşmiş ve sürdürülebilir kalkınmayı temin etmek maksadıyla zeytin yetiştiriciliği ile çevre arasındaki etkileşim hakkında çalışmalar yapmak.
* Uluslararası, bölgesel ve ulusal faaliyetler düzenleyerek zeytin sektörü ile bağlantılı alanlarda eğitim faaliyetleri aracılığıyla teknoloji transferini teşvik etmek.
* Bir üye ülkenin taraf olabileceği uluslararası anlaşmalara uygun olarak zeytin yetiştiriciliğinde coğrafik işaretlerin korunmasını teşvik etmek.
* Zeytin yetiştiriciliği ile ilgili bitki sağlığı alanında bilgi ve deneyim alışverişini teşvik etmek.
3. Zeytin ürünlerinin tanıtımı, bilgi paylaşımı ve zeytin ekonomisi:
* Zeytin ağacı ve zeytin ürünleri konusunda bir dünya belgelendirme merkezi ve sektördeki tüm işletmeciler için bir buluşma noktası olan IOC’nin rolünü güçlendirmek.
* Zeytin ürünlerinin tüketimini, IOC’nin ticaret standartlarına ilişkin bilgilerinin ve zeytinyağı ile sofralık zeytinin uluslararası ticaretinin geliştirilmesini teşvik etmek.
* Tüketici bilgilerini artırmak amacıyla, zeytin ve zeytinyağının besleyici, sağlıksal ve diğer nitelikleri hakkındaki kapsamlı bilimsel bilgilerin paylaşımını teşvik edici bölgesel ve uluslararası faaliyetleri desteklemek.
* Zeytinyağı, zeytin pirina yağı ve sofralık zeytine ilişkin dünya bilançolarını incelemek, çalışmalar üstlenmek ve uygun tedbirler önermek.
* Zeytinyağı ve sofralık zeytinle ilgili ekonomik bilgileri ve analizleri duyurmak ve zeytin ürünleri pazarlarının düzenli şekilde faaliyet göstermesini temin edici göstergeleri üyelerine sağlamak.
* Zeytin yetiştiriciliği ile bağlantılı araştırma ve geliştirme programlarının neticelerini kullanmak, duyurmak ve üretim verimliliğini artırmak maksadıyla bunların uygulanabilirliğini incelemek.
(Daha detay bilgiye ihtiyaç duyanlar, IOC’nin web sitesini inceleyebilir: https://www.internationaloliveoil.org/)
Değerli Bilge Ağaç okurları,
Dünyanın en önemli insani kuruluşlarından olan IOC, zeytin ve zeytinyağı üretiminin ve de elbette tüketiminin her geçen yıl daha da önem kazandığını, zeytinyağının sağlıklı gıdaların hemen en başında geldiğini gösteren doğru bir örnek. Her fırsatta ‘zeytinyağı’ bilgilerimizi tazelememiz, yeni bilgiler edinmemiz gerekiyor. Edindiğimiz doğru bilgiler ışığında ancak ‘doğru zeytinyağı’na ulaşabiliriz. Ne yazık ki öncelikle bilgi yetersizliği ve arkasından gelen pahalılık ülkemizde doğru zeytinyağı tüketiminin her geçen yıl azalmasına, hileli ürünlerin piyasaya sürdürülmesine yol açmaktadır. Oysa bilgi ve bilgiye bağlı olarak talep arttığında doğru zeytinyağına ulaşmak daha kolay olacaktır. Siz siz olun, bilginizi çoğaltın ve gerek markette, pazarda, internet üzerinden vb. yaptığınız alışverişlerinizde, gerek dünyanın parasını verip yemek yediğiniz yerlerde hakkınız olan ‘doğru zeytinyağı’nızı ISRARLA İSTEYİNİZ.
Sağlık, huzur, sevgi, başarı, lezzet, keyif diliyorum.