FİRMA: Toy Konağı
MARKA: Toy Konağı
BÖLGE: Çanakkale, Ezine, Geyikli, Kemallı
Mühendis titizliğinin eseri
ya da
Mühendis titizliği ile zeytinyağında fark yarattı
Gürhan Öcal, 30 yılı aşkın süre yazılım mühendisliği ve üst düzey yöneticilik yaptıktan sonra 2000’lerin başında tesadüfen tanıştığı zeytincilik sektöründe adını Toy kuşlarından alan ‘Toy Konağı’ markasına hayat vermiş. Zeytinciliğinin üçüncü devresini yaşayan Gürhan Bey’in öyküsünü kendisinden dinledik.
Bilişim endüstrisinde 30 yılı aşkın süre yazılım mühendisliği ve üst düzey yöneticilik yapan Gürhan Öcal’ın zeytinle gerçek anlamda ilk tanışması 2000’lerin başında hoş bir tesadüfle başlamış. Zeytinciliğe ilk adımını attığı yıllarda sonradan ziraat işine giren herkes gibi doğal olarak Gürhan Bey de geleneksel üreticilerin tavsiyeleri ve yönlendirmeleriyle hareket etmek durumunda kalmış. İşlerinin yoğunluğu azaldıkça zeytine daha fazla ilgi göstermeye ve zirai uygulamaları yakından deneyimlemeye başlamış. Yavaş yavaş babadan, dededen kalma yöntemlerin ve şartlanmaların yanlışlıklarını fark eden Öcal, “Eğer bu işi bir mühendis titizliğiyle yapacaksam işin aslını öğrenmeliyim” diyerek zeytin hakkında eline ne geçtiyse okumuş. Arkasından; seminerler, söyleşiler ve konferanslar gelmiş. Giderek, öğrendikleriyle konvansiyonel anlamda yapılagelen yanlışlıkları daha iyi görmeye ve bunları kimi itirazlara rağmen tatbik etmeye başlamış.
ZEYTİNDEN ÇOK DERS ALDIM
“Ben bu aşamayı zeytinciliğimin ikinci evresi olarak görüyorum. Tabiatıyla olayların farkında olmakla yanlışları düzeltmek aynı zamanda pek olamıyor. Bu hem zaman hem maddi güç hem de enerji gerektiriyor. Zeytinden aldığım ilk ders, doğanın takvimi ile pazarlık etmenin ne kadar yanlış olduğunu anlamak oldu. Başka önemli işleriniz mi var? Hiç önemli değil, işinizi gücünüzü bırakıp zeytinin istediği neyse onu zamanında vermek zorundasınız. Bu arada zeytinin her sezon üreticiye oynadığı oyunları hesaba katmak zorunda olduğunuzu da unutmamanız gerekiyor. Eğer bunları yapmazsanız ne üretimden ne de kaliteden bir şey bekleyemezsiniz.
Ülkemiz, Akdeniz çanağının en uzun kıyılarına sahip, zengin ve ideal bir zeytin kuşağında yer alan topraklara sahip. Öyle olmasına rağmen zeytinciliğimiz maalesef bizden hem alan olarak daha küçük hem de coğrafi olarak bizden daha uygun olmayan kimi ülkelerin gerisinde kalıyor. Bunu fark etmek biraz zaman alıyor. Sadece üretim ve ihracat istatistiklerine bakarak bu durumu anlamak çok kolay olmuyor” diyor.
BİR İSPANYA OLABİLİR MİYİZ?
Gürhan Öcal bu konuda kendisini şanslı sayıyor. Zira; İspanya’da, üstelik zeytinin kalbinde (Endülüs-Cordoba) yaşayan kızını her ziyaretinde zeytinlikleri gezme ve üretim süreçlerini inceleme fırsatı bulduğunu paylaşıyor.
“Teknolojileri, üretim ilişkileri ve kültürleriyle zeytin konusunda bizlerden çok daha ileri düzeyde olan bu ülkeden çok şeyler öğrenebildiğimi ancak bunların bizde tatbikinin maalesef çok da mümkün olamayacağını görerek üzülüyorum. Ne demek istediğimi sadece iki gözlemimle aktarmaya çalışayım. Birincisi, zeytin tarımı bu ülkede büyük oranda devlet teşvikleri ve devasa büyüklükteki kooperatifler aracılığıyla yapılıyor. İkincisi ve daha da önemlisi, ülke uçsuz bucaksız ve adeta ‘zeytin okyanusu’ diyebileceğimiz ve neredeyse tek parça diyebileceğimiz bir arazi mantığıyla tarım yapıyor. Bunun getireceği ölçek ekonomisinin getirisini düşünebiliyor musunuz? İnsanlar zeytinliklerinin yerlerini ancak GPS cihazıyla bulabiliyor. Bizde ise 3-5 dönüm bahçesi olan bile etrafına taş duvar örüyor. Bu bölünmüş arazi yapısıyla rekabet etme şansınız hiç yok! ‘İspanya böyle de İtalya nasıl?’ diye sorarsanız orada da başka dinamiklerin ön planda olduğunu görmüş ve incelemiş biri olarak diyorum ki zeytin ağaçlarımızın sayısını 2-3 kat arttırsak dahi bu ülkelerle rekabet edebilecek miyiz? Hiç kolay değil. Tabii ki gelişmeyi sadece dikilen ağaç sayısı ve zeytin rekoltesi rakamları ile ölçersek bir arpa boyu dahi yol gidemeyeceğimizi görmemiz lazım. İşte tüm bu dış dünyayı gözlemlemem ve algılamamla şimdilerde zeytinciliğimin üçüncü evresi diyebileceğim aşamada bunları düşünüyorum. Bu konuda bilinçlenme ve kaliteye, katma değere odaklı üretimlere yönelmemiz gerekiyor. Bu konuda ülkemizde faaliyet gösteren resmi ve özel kurumlara, Tarım Bakanlığı’na, üniversitelere büyük işler düşüyor. Bu arada, Zeytindostu Derneği’nin ülke zeytinciliğine çok büyük katkıları olduğuna değinmeden de geçemeyeceğim” ifadelerini kullanıyor.
Gürhan Öcal, “Zeytin konusunda öğrendiklerim arttıkça bilmediklerimin ne kadar fazla olduğunu daha iyi idrak ediyorum” diyor.
YÖRENİN EN ESKİ ORGANİK SERTİFİKALI İŞLETMESİ
Toy Konağı’nın zeytinliği Çanakkale Ezine’ye bağlı Geyikli’nin doğusundaki Kemallı sınırlarında ve ona 7 kilometre mesafedeki binlerce dönümlük doğal zeytin ormanları arasında yer alıyor. Burası aynı zamanda Ege Denizi ile Marmara’nın kesişim noktası olan Antik Alexandria Troya Kenti’nin yanı başında. Yaklaşık 120 dönümlük tek parça arazinin içinde yarısı 100-150 yıllık ve diğer yarısı da sonradan dikilen 20 yaşında olmak üzere toplam 2 bin 500 ağaç bulunuyor. Zeytinlerin yüzde 70’i yağlık ‘Edremit’, yüzde 30’u ise sofralık ‘Domat’ çeşidi. Rekolte yıllar itibariyle değişkenlik gösterse de ortalama 25-30 ton civarında. Toy Konağı ilk günden itibaren yörenin en eski organik sertifikalı butik zeytinyağı işletmesi olarak biliniyor. Toy Konağı’nın tescilli işletmesi ise Kemallı’ya 4 kilometre mesafedeki Gökçebayır’da yer alıyor.
ADINI TOY KUŞLARINDAN ALIYOR
Gürhan Öcal’ın tek markası var. Adı, Toy Konağı. Hikayesi ise şöyle: Ege ile Marmara denizlerinin kucaklaştığı Bozcaada’nın tam karşısında, denizden 4 kilometre içeride bulunan Kemallı, günümüzde soyları tükenen, uçan en büyük göçmen kuş unvanına sahip ‘Toy’ kuşlarının göç rotasında yer aldığı ve konakladığı bir bölgeymiş. Bu nedenle Toy Konağı Mevkisi olarak da anılıyormuş. Gürhan Bey, işte bu yörenin ve soyu tükenmeye yüz tutmuş bu nadide kuşun anısını yaşatmak amacıyla markasına ‘Toy Konağı’ adını vermiş. Logosunda da muhtemelen hayat arkadaşı olmalarını hayal ettiği, yüz yüze bakan bir çift kuş kullanmış.
Toy Konağı, Zeytindostu Derneği’nin Natürel Sızma Zeytinyağı Kalite Yarışması’nda (6’ncı-altın, 8’inci bronz, 9’uncu gümüş, 11’inci gümüş, 12’nci altın) çok sayıda ödül almış.