Doğru karar yüksek verim sağlar
Yapılan akademik araştırmalara göre ‘tarım’ın insanoğlunun hayatına 12 bin yıl önce girdiğini söyleyebiliriz. Sadece avlanarak anlık beslenme ihtiyacını gidermeye çalışan insanoğlu tarımla toprağı işleyerek nihai mahsule ulaşmak için her türlü zorluğa göğüs germiş. Meteorolojik olaylar, sulama problemleri, yetersiz bitki besleme, hastalık ve haşere saldırıları günümüz tarımının başlıca sıkıntıları diyebiliriz.
Tarımla uğraşmış çiftçi büyüklerimizin, “Eski zamanlarda böyle hava şartları yoktu, işimiz daha kolaydı” cümlesini sizler de defalarca duymuşsunuzdur. Küresel ısınma ve iklim değişikliğinin ülkemizi de haylice etkilediğini ve etkilemeye devam edeceğini söyleyebiliriz. İklim şartlarındaki değişiklik, dedelerimizin, babalarımızın kara defterde yazılı olan değerli bilgilerini yanıltarak doğru kararlar aldıramıyor. Kara düzen kararlar maalesef çalışmıyor ve mahsulün hasar almasını engelleyemiyor. Avrupa’da her yıl 700 milyon ton tarımsal atık doğru karar alınamadığında ortaya çıkıyor.
YAPAY ZEKAYLA ÇOK DAHA KOLAY
Doğru zaman ve doğru karar için çiftçilerin hassas tarım uygulamalarına, yani tarım 4.0’a geçmesi elzem gözüküyor diyebiliriz. ‘Hassas Tarım’ı, “Çiftçinin tarlasında ya da bahçesinde tam zamanında harekete geçmesi” diye tanımlayabiliriz. Bu aksiyonları çiftçinin yapabilmesi için insan faktörünün olmadığı bir yardıma ihtiyacı var. Gerçekleşen tüm meteorolojik ve toprak altı aktivitelerinde dataların toplanarak belli algoritmalar hesaplanmasıyla hastalık oluşumu, haşere çıkış zamanlaması, sulama miktarının belirlenmesi daha etkin ve kolay olacaktır. Ayrıca, çiftçinin en büyük problemlerinden olan don ve dolu gibi meteorolojik olayların önceden bilinmesiyle mahsulün zarar görmesi minimum seviyeye indirilebilir.
Algoritma ve sonuçlarıyla ilgili birkaç örnek vermek gerekirse, çiftçilerimiz çoğunlukla mantari hastalıklar bitkinin üstünde gördükten sonra mücadeleye başlar. Mantarı yılın 365 günü havada olan, gerekli koşulları sağladığı an 14 saat gibi kısa sürede çoğalan bir durum diye tanımlayabiliriz. Gerekli koşulları açarsak, yüksek nemli ve rüzgarsız bir hava mantarın yapraklarda yer alması için yeter. Gerçek zamanlı veriler sayesinde yapay zeka bu koşulu gördüğü an çiftçiye haber vererek mantari hastalığın bahçeye bulaşması engellenir.
KÜRESEL ISINMAYA KARŞI KALKAN
Toplanan tüm veriler sayesinde çiftçiye belli evrensel hesaplamalarla bilgi sunar. Gün derece değerleri, soğuklama saati, buharlaşma (evotranspırasyon) çiftçinin bilmesi gereken olmazsa olmaz değerlerdir. Her tarla ya da bahçenin toprak yapısı farklılık gösterir. Sulama saatinin belirlenmesi için toprak altından veri toplanması gerekirken, bulunduğu coğrafyanın buharlaşma oranının da bilinmesi gerekir. Az sulama az beslenmeye neden olurken, çok sulama köklerin havasız kalmasıyla mahsulün büyümesini engeller. Soğuklama saatiyle ağaçların kışı nasıl geçirdiğini anlamanıza ve buna göre doğanın uyanmasıyla nelere yöneleceğinize yön verir. Gün derece değeri de bitki fenolojisinin gelişimi için önem arz eder. Ayrıca, bu evrensel değerle haşere çıkışı hesaplanır. Haşereler bundan 40-50 yıl öncelerinde tek jenerasyon yaparken, şimdilerde çoklu jenerasyonla mahsule zarar veriyor. İlk kanat çırpışları bulmak için teorik bilgi olan gün derece değerlerine göre hareket edilmesiyle etkin mücadele yapılabilir.
Ağaçsız tarımda toprağa ekilen tohumun hasat zamanı gün derece değeriyle belirtilir. Örneklemek gerekirse, 2 bin gün derece toplaması gereken bir buğday tohumu ekildikten sonra hesaplamalar başlar. 2 bin gün dereceden önce hasat edilirse rutubeti yüksek olur. Mayıs-haziran dönemlerinde kırsal bölgelerden geçerken yerlere yayılmış buğdayları görebilirsiniz. Bunun ana nedeni yüksek rutubetten ötürü kurumaya bırakılmasıdır. Çiftçi için en büyük zarar kaynaklarından biridir. Özetle, küresel ısınma ve iklim değişikliğinin tarımın üstündeki negatif etkilerini kaldırmak için Tarım 4.0, yani yapay zeka destekli teknolojik izlemeye geçilmesi gerek. Doğru karar yüksek verim sağlar.