2 Bin 200 Yıllık Keşif
Antalya’da 2 bin 200 yıllık zeytinyağı üretim köyü Lyrboton Kome Antik Kenti 4 yıl süren çalışmaların ardından gün yüzüne çıkarıldı. Kepez Belediyesi, Antalya Müzesi ve Akdeniz Üniversitesi işbirliğiyle arkeopark olarak kent kültürüne kazandırılan antik kentin hikayesi ‘Arete’ isimli bir rahibeyle başlıyor. Bu kadın yerleşimin sahibi. İlk defa kuleyi yaptırıp İmparator Domitian ile Perge Artemisi’ne adamış ve zeytinyağı yerleşiminin organizasyonunu başarmış. En önemlisi bir de zeytin vakfı kurarak üretimi kurumsallaştırmış. Vakıf, üretim köyü sahipliği ve kontrolü Arete ile başlayıp kızı Kille ve torunu Mouas’la devam etmiş.
Birçok Antalyalının dahi bilmediği, Lyrboton Kome olarak bilinen yol aslında Döşemealtı Boğazı’ndan geçerek Perge’ye ulaşıyor. Yerleşim yerindeki en önemli kalıntı ise zeytinyağı koruma depolama kulesi. Yazıtlardan elde edilen bilgilere göre en büyük zeytinyağı ihracatının yapıldığı merkezlerin başında Pamfilya gelirken, Lyrboton Kome de en kapsamlı üretim yerleşimi. Projenin mimarlarından Kepez Belediye Başkanı Hakan Tütüncü, “Daha önce burası sanki gizlenmiş gibiydi. Yolu bile yoktu. Önce bölgeyi temizledik. Sonra yaklaşık 4 yıl tarihi mirası ortaya çıkarmak için büyük gayret sarf ettik. Çarşısıyla, tapınaklarıyla, evleriyle, zeytin işlikleriyle bölgeyi gün yüzüne çıkardık. Tarihi kazıdıkça yeni bilgiler öğrendik. Örneğin; önceden zeytin gıda olarak değil, yakıt elde edilen doğal bitki olarak görülmüş. Ve çıkarılan yağ aydınlanmak için kandillerde yakıt olarak kullanılmış” diyor.
