Zeytinyağı Çeşitleri
Natürel zeytinyağı: Zeytin ağacı meyvesinde doğal niteliklerinde değişikliğe neden olmayacak bir ısıl ortamda (en fazla 32 derece), sadece yıkama, dekantasyon, santrifüj ve filtrasyon gibi mekanik veya fiziksel işlemler uygulanarak elde edilen, kendi kategorisindeki ürünlerin fiziksel, kimyasal ve duyusal özelliklerini taşıyan yağları ifade eder.
Natürel sızma zeytinyağı: Doğrudan tüketime uygun, serbest yağ asitliği oleik asit cinsinden hem 100 gramda 0.8 gramdan fazla olmayan zeytinyağlarıdır. Duyusal testte meyvemsiliği 0’dan büyük ve kusursuz olmalıdır. Özellikle çiğ olarak tüketilir. Salatalarda, kahvaltıda ve soslarda, kızartmalarda, hamur işlerinde, pilav ve makarnalarda kullanılabilir.
Natürel birinci zeytinyağı: Doğrudan tüketime uygun, serbest yağ asitliği oleik asit cinsinden her 100 gramda 2.0 gramdan fazla olmayan zeytinyağlarıdır. Duyusal testte kusur toplamı en fazla 3.5 ve meyvemsiliği 0’dan büyük olmalıdır. Çiğ olarak tüketilmesi önerilir.
Ham zeytinyağı/rafinajlık: Serbest yağ asitliği oleik asit cinsinden her 100 gramda 2.0 gramdan fazla olan veya duyusal testte kusur toplamı 3.5’ten yüksek olan ve karakteristik özellikleri bakımından doğrudan tüketime uygun olmayan, rafinasyon için uygun zeytinyağıdır. Rafine edilmeden kullanılmaması önerilir.
Rafine zeytinyağı: Ham zeytinyağının doğal trigliserid yapısında değişikliğe yol açmayan metotlarla rafine edilmeleri sonucu elde edilen ve serbest yağ asitliği oleik asit cinsinden her 100 gramda 0.3 gramdan fazla olmayan zeytinyağıdır. Kızartmalar, pasta, börek ve tatlı çeşitlerinin yapımında kullanılması önerilir.
Riviera zeytinyağı: Rafine zeytinyağı ile doğrudan tüketime uygun natürel zeytinyağları karışımından oluşan ve serbest yağ asitliği oleik asit cinsinden her 100 gramda 1.0 gramdan fazla olmayan zeytinyağıdır. Tencere yemeği, kızartmalar, salatalar, pasta, börek, tatlı çeşitlerinin yapımında, pilav ve makarnalarda kullanılır.
Çeşnili zeytinyağı: Zeytinyağlarına değişik baharat, bitki, meyve, sebzelerin ilave edilmesiyle elde edilen ve diğer özellikleri açısından kendi kategorisindeki ürünlerin özelliklerini taşıyan zeytinyağlarıdır. Örneğin; sarımsak, biber, limon aromalı zeytinyağları gibi... Genellikle çiğ olarak salatalarda, kahvaltıda ve soslarda kullanılması önerilir.
Organik zeytinyağı: Doğal haliyle tüketilebilen, daha çok salata ve soslarda çiğ tüketimi önerilen bu yağ tüm sıcak yemeklerde de kullanılabilir. Üretim aşamasında zeytinliklerin bulunduğu bölgede ve çevresinde kimyasal gübre ve zirai ilaç kullanılmaz. Bahçeden tüketici kullanımına kadar geçen tüm evrelerde gözetim kuruluşları denetiminden uygunluk alınarak özel numarayla sertifikalandırılır.
Taş baskı: En basit haliyle anlatmak gerekirse, kocaman yuvarlak taşların bir yerde daire çizerek zeytinleri ezmesidir.
Erken hasat: Zeytinlerin tam olgunlaşmadan toplandığını ve zeytinyağı olarak üretildiğini ifade eder. Bu yağlar daha pahalıdır. Çünkü içinde daha çok antioksidan vardır. Daha zor elde edilir. Bölgeden bölgeye değişiklik göstermekle genelde eylül-ekim ayları arasında hasat yapılan zeytinler için kullanılabilir.
Soğuk sıkım: Aslında zeytinyağı elde edilirken zeytin hamurunun sıcaklığının 26 derecenin üzerine çıkmaması demektir. Daha sade ifade etmek gerekirse zeytinleri kırdıktan sonra zeytin hamurunu sıcak suyla ısıtmamaktır.